Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, hiện Thạch Thất có 122 sản phẩm làng nghề, nông nghiệp được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao và 4 sao. Tuy nhiên, rất nhiều chủ thể tham gia OCOP chưa tìm được cách thức tiêu thụ sản phẩm nên không thể mở rộng quy mô sản xuất. “Việc chưa tìm được đầu ra nên hầu hết sản phẩm OCOP chỉ tiêu thụ tại địa phương, hiệu quả kinh tế chưa cao”-bà Ngọc chia sẻ.
Người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm OCOP tại điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP quận Hoàng Mai. Ảnh: Hoài Nam
Ở góc độ cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP, Giám đốc Công ty CP Thực phẩm sạch Ba Vì Nguyễn Thanh Vân than thở, đơn vị có 2 trại chăn nuôi ở huyện Ba Vì với quy mô hàng nghìn con lợn, gà mỗi năm. Năm 2019, doanh nghiệp đã đăng ký sản phẩm tham gia Chương trình OCOP TP Hà Nội. Tuy nhiên, việc liên kết với doanh nghiệp bán lẻ để đưa sản phẩm vào siêu thị tiêu thụ không hề dễ dàng.
Tương tự Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Dị Nậu (Thạch Thất) Nguyễn Thị Thành cho biết, mỗi năm doanh thu từ phát triển kinh tế của xã Dị Nậu đạt khoảng 640 tỷ đồng, trong đó đóng góp từ nghề mộc truyền thống chiếm tới 70%. Cùng với nghề truyền thống, Dị Nậu còn sản xuất ra nhiều sản phẩm OCOP chất lượng, như gạo nếp, đu đủ, rau sạch... Song, đến nay việc tiêu thụ vẫn hạn chế nên giá trị kinh tế đạt thấp.
Nghệ nhân làng đúc đồng Ngũ Xã (Ba Đình) giới thiệu quảng bá sản phẩm đúc đồng tại điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP quận Ba Đình. Ảnh: Hoài Nam
Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp bán lẻ chưa “gặp” được các chủ thể có sản phẩm tốt để kết nối tiêu thụ.
Giám đốc Công ty CP xúc tiến thương mại nông nghiệp Việt Nam Đỗ Hoàng Thạch thông tin, đơn vị cần một lượng lớn sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm làng nghề đạt chuẩn OCOP để cung cấp cho các bếp ăn trường học, bán tại các sàn thương mại điện tử... với số lượng, chất lượng, giá cả ổn định. Tuy nhiên hiện các chủ thể OCOP chủ yếu sản xuất theo phương thức nhỏ lẻ, chưa có truy xuất nguồn gốc, hồ sơ, chứng từ và các thủ tục pháp nhân trong giao dịch, mua bán.
Phân tích nguyên nhân khiến việc tiêu thụ sản phẩm OCOP gặp nhiều khó khăn Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Vũ Bá Phú chia sẻ, đa phần đối tượng sản xuất sản phẩm OCOP quy mô nhỏ và rất nhỏ khiến tính ổn định về chất lượng sản phẩm, năng lực xúc tiến thương mại còn yếu.
Ngoài ra, các sản phẩm OCOP tại các địa phương chưa tập trung cho các sản phẩm lợi thế, mang tính chất đặc thù cho nên chất lượng, giá trị sản phẩm OCOP chưa cao. Ðặc biệt, việc sự liên kết tiêu thụ sản phẩm trong cùng một địa phương cũng như giữa các địa phương còn rời rạc.
Cần tạo cầu nối ra thị trường
Theo các chuyên gia kinh tế, để tiêu thụ sản phẩm OCOP đòi hỏi cơ quan quản lý tạo ra cầu nối giữa người sản xuất với nhà bán lẻ.
Người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm OCOP tại điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP huyện Ba Vì. Ảnh: Hoài Nam
Nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất tiêu thụ sản phẩm OCOP, UBND TP Hà Nội đã Kế hoạch số 312/KH-UBND về Phát triển các điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch làng nghề, du lịch nông thôn trên địa bàn Hà Nội năm 2023. Theo đó, TP Hà Nội sẽ phát triển tối thiểu 30 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP trên địa bàn, xây dựng 5 Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với phát triển du lịch tại các huyện Gia Lâm, Thường Tín, Phú Xuyên, Chương Mỹ, thị xã Sơn Tây.
Thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp trưng bầy hàng hóa tại các Điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP, nhiều sản phẩm OCOP đã được kết nối với các điểm giới thiệu bán sản phẩm OCOP TP Hà Nội và được quảng bá trên 600 website thương mại điện tử để xuất khẩu.
Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Trần Thị Phương Lan
Khẳng định vai trò “bà đỡ” trong tiêu thụ sản phẩm OCOP, Quyền Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Trần Thị Phương Lan cho hay, hàng năm Sở Công Thương phối hợp với các quận, huyện, thị xã mở các Điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. Các đơn vị quản lý, vận hành điểm OCOP trên địa bàn TP cũng đã ưu tiên kết nối, giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP không chỉ của Hà Nội mà còn mở rộng kết nối với các địa phương.
Người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm OCOP tại điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP huyện Mỹ Đức. Ảnh: Hoài Nam
Là một trong những đơn vị triển khai ''Festival Nông sản, sản phẩm OCOP gắn kết du lịch Hà Nội”, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hà Nội (HPA) Nguyễn Ánh Dương thông tin, thông qua việc tổ chức hoạt động này, HPA đã hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã TP Hà Nội và các tỉnh giới thiệu, quảng bá sản phẩm OCOP tới người tiêu dùng, qua đó nâng cao giá trị sản phẩm. “Thông qua hoạt động này TP Hà Nội gắn kết việc quảng bá du lịch, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu, bảo tồn giá trị làng nghề truyền thống’-ông Ánh Dương nhấn mạnh.
Trong bối cảnh tình trạng tiêu thụ sản phẩm OCOP chưa bền vững, đồng thời cơ chế chưa hấp dẫn thì rất khó thu hút được các doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia sản xuất, tiêu thụ.
Người tiêu dùng tiếp cận sản phẩm OCOP tại Festival Nông sản, sản phẩm OCOP do HPA tổ chức tại huyện Phú Xuyên. Ảnh: Hoài Nam
Để khắc phục những bất cập này, Nguyên Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu kiến nghị, Bộ Công Thương sớm có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc hỗ trợ các điểm giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP từ ngân sách Trung ương và địa phương. Đồng thời ban hành bộ tiêu chí đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP phù hợp vơi thực tiễn từng địa phương.
Như vậy, để tiêu thụ sản phẩm OCOP đòi hỏi các doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm thị trường theo hướng đa kênh, theo chuỗi, ứng dụng công nghệ để rút ngắn thời gian, khoảng cách địa lý giữa người sản xuất và tiêu dùng. Việc doanh nghiệp chú trọng tăng cường khâu kết nối để tiêu thụ sản phẩm, sẽ là lời giải cho “bài toán” tìm đầu ra cho sản phẩm OCOP.
