Sáng ngày 25/6, Báo Công Thương tổ chức Hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh” nhằm thảo luận về xu hướng tiêu dùng an toàn và tiêu dùng xanh.
Sự kiện quy tụ đông đảo đại diện đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, hiệp hội ngành hàng, viện nghiên cứu, trường đại học, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm và FMCG, cùng giới chuyên gia, nhà báo và cơ quan truyền thông.
FMCG Việt và bài toán cạnh tranh trong thời đại số hóa
Ngành hàng tiêu dùng nhanh (viết tắt là FMCG - Fast Moving Consumer Goods) từ lâu đã là ngành quan trọng của nền kinh tế, đóng vai trò thiết yếu trong đời sống hằng ngày của người dân. Trong bối cảnh nền kinh tế số và thương mại đa kênh đang định hình lại toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất - phân phối - tiêu dùng toàn cầu, việc nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là điều kiện tiên quyết để tồn tại và phát triển. Đây là những ngành chịu ảnh hưởng trực tiếp từ thay đổi thói quen tiêu dùng, công nghệ phân phối và áp lực cạnh tranh ngày càng cao từ cả thị trường nội địa lẫn quốc tế.
Hội thảo “Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh”
Cùng với đó, xu hướng tiêu dùng "xanh - sạch - lành mạnh" và đòi hỏi về nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng sản phẩm đang trở thành tiêu chí then chốt trong quyết định mua hàng. Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp FMCG Việt Nam nếu biết tận dụng nguồn nguyên liệu trong nước, đầu tư vào sản xuất, đổi mới sáng tạo, xây dựng thương hiệu với môi trường (xanh), xã hội (bền vững) và quản trị doanh nghiệp hiệu quả.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử đạt trên 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023 và dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng trên 20% mỗi năm, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Điều này cho thấy, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các phương thức mua sắm trực tuyến.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Tiến Cường, Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương nhấn mạnh, sự bùng nổ của thương mại điện tử, kênh bán lẻ hiện đại và đặc biệt là xu hướng tiêu dùng ở nhóm người trẻ cũng góp phần tích cực vào sự tăng trưởng của thị trường FMCG Việt Nam.
Ông Nguyễn Tiến Cường, Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương phát biểu khai mạc hội thảo
“Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại số, các nền tảng bán hàng trực tuyến, công nghệ AI, dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ Blockchain, AI, Big Data… đang thay đổi căn bản cách thức sản xuất, phân phối và tiếp cận người tiêu dùng”, ông Nguyễn Tiến Cường khẳng định.
Trong bối cảnh đó, việc nâng cao năng lực cạnh tranh không chỉ là yêu cầu sống còn, mà còn là nền tảng để doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm Việt Nam vươn lên mạnh mẽ, từng bước làm chủ thị trường nội địa và thâm nhập thị trường quốc tế bền vững.
Công nghệ số và thương mại điện tử thúc đẩy ngành tiêu dùng tăng tốc
Thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành, trong đó có Bộ Công Thương đã và đang tích cực triển khai nhiều chiến lược, chính sách để tạo điều kiện cho ngành hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm phát triển bền vững. Nổi bật có thể kể đến như: Quyết định số 1163/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược “Phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045"; Chỉ thị số 08/CT-BCT ngày 4/4/2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc thực hiện các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng năm 2025; Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 18/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp xúc tiến thương mại trong và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động thương mại năm 2025.
Chia sẻ về chính sách phát triển thương mại nội địa ngành hàng thực phẩm - tiêu dùng nhanh trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh, bà Trần Diệu Hương, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) đóng vai trò then chốt trong đời sống kinh tế - xã hội khi cung cấp các sản phẩm thiết yếu như thực phẩm, đồ uống, vệ sinh cá nhân với tốc độ quay vòng cao, phản ánh nhanh nhạy xu hướng tiêu dùng.
Bà Trần Diệu Hương, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) tham gia tham luận tại hội thảo
“Giai đoạn 2021 - 2024, tổng mức bán lẻ ngành FMCG tăng trung bình 10%/năm, trong bối cảnh GDP năm 2024 tăng 7,09%, dự báo năm 2025 đạt 8%. Thị trường chuyển dịch mạnh theo hướng tiêu dùng xanh, sạch, lành mạnh, chú trọng nguồn gốc và quy trình sản xuất. Song song, hệ thống phân phối hiện đại và thương mại điện tử tăng trưởng mạnh. Năm 2024, thương mại điện tử tăng trên 22%, dự kiến chiếm 10% tổng mức bán lẻ năm 2025”, bà Trần Diệu Hương thông tin.
Tuy nhiên, bà Hương cũng cho rằng, doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp khó khăn về vốn, công nghệ, nhân lực số. Chính sách hỗ trợ được triển khai đồng bộ như đầu tư hạ tầng logistics, hỗ trợ tín dụng, thuế, đào tạo nhân lực, hoàn thiện pháp lý cho mô hình O2O, livestream… nhằm xây dựng ngành FMCG thành động lực tăng trưởng nội địa bền vững.
Khẳng định thương mại điện tử là động lực phát triển chiến lược cho ngành bán lẻ hiện đại, ông Đào Thanh Tùng, Trưởng bộ phận Thương mại điện tử Lotte Mart Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử không còn đơn thuần là một kênh bán hàng mới.
Ông Đào Thanh Tùng, Trưởng bộ phận Thương mại điện tử Lotte Mart Việt Nam cho rằng, thương mại điện tử không còn đơn thuần là một kênh bán hàng mới
“Việt Nam hiện là quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử bán lẻ nhanh thứ hai Đông Nam Á, với tỷ lệ thâm nhập người dùng số vượt 60%. Tại LOTTE Mart, thương mại điện tử được định vị là nền tảng vận hành mới - thay vì chỉ là công cụ hỗ trợ bán hàng. Hệ thống ERP, kho, CRM, giao nhận… được kết nối và tự động hóa theo thời gian thực, cho phép giao hàng nhanh trong 1-2 giờ hoặc liên tỉnh 300km. Trong đợt mưa bão tháng 5/2025 tại Hà Nội, LOTTE Mart vẫn duy trì 70% đơn hàng nhờ năng lực vận hành linh hoạt. Bán lẻ hiện đại đang chuyển từ chiến lược đại trà sang phân khúc sâu, cá nhân hóa theo từng tệp khách hàng”, ông Đào Thanh Tùng thông tin tại hội thảo.
Đặc biệt, ông Đào Thanh Tùng nhấn mạnh, thương mại điện tử không chỉ thay đổi hành vi tiêu dùng, mà còn tái định nghĩa lại toàn bộ hệ sinh thái ngành bán lẻ, trở thành động lực chiến lược để phát triển bền vững và cạnh tranh trong thời đại số.
Chia sẻ kinh nghiệm của Lazada về vấn đề chuyển đổi số trong vận hành và phân phối: "Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh cho doanh nghiệp thực phẩm và FMCG”, bà Đoàn Trang Hà Thanh, Giám đốc Vận hành Lazada Việt Nam nhấn mạnh, chuyển đổi số trong vận hành và phân phối đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp thực phẩm và FMCG tối ưu hiệu quả kinh doanh.
Bà Đoàn Trang Hà Thanh, Giám đốc Vận hành Lazada Việt Nam nhấn mạnh, chuyển đổi số trong vận hành và phân phối đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp thực phẩm và FMCG tối ưu hiệu quả kinh doanh.
“Các doanh nghiệp được khuyến nghị đầu tư vận hành bền vững trên nền tảng số, đẩy mạnh số hóa logistics và tăng cường hoạt động bán hàng livestream. Số hóa phân phối không chỉ rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí vận hành mà còn nâng cao khả năng tiếp cận thị trường, đặc biệt đối với các sản phẩm cần bảo quản như thực phẩm tươi sống, từ đó mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh trên kênh thương mại số”, bà Đoàn Trang Hà Thanh nhấn mạnh.
Cũng trong khuôn khổ hội thảo, đã diễn ra phiên thảo luận: Xu hướng tiêu dùng an toàn và tiêu dùng xanh với các diễn giả: Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước; bà Nguyễn Quỳnh Anh, Phó Chủ tịch Uỷ ban cạnh tranh quốc gia; bà Phạm Huyền Trang, Giám đốc Ngành hàng - Công ty CP dịch vụ thương mại Wincommerce; Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam.
Các khách mời tham dự hội thảo
Phiên thảo luận đã cập nhật các thông tin chính xác, kịp thời, toàn diện, có trách nhiệm, trung thực các vấn đề liên quan đến chất lượng, an toàn thực phẩm; đề cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong việc thực thi pháp luật về chất lượng sản phẩm và an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, chia sẻ về vấn đề truy xuất nguồn gốc thực phẩm an toàn; phân biệt sản phẩm sản xuất tại Việt Nam và sản xuất chỉ đóng gói tại Việt Nam; xu hướng tiêu dùng an toàn và tiêu dùng xanh trong giai đoạn mới…
Sự kiện là một điểm nhấn quan trọng, góp phần tăng cường kết nối giữa cơ quan quản lý - doanh nghiệp - hiệp hội ngành hàng - giới nghiên cứu và truyền thông, cùng chung tay vì một nền công nghiệp thực phẩm và hàng tiêu dùng phát triển hiện đại, bền vững và đủ sức cạnh tranh trong thời đại mới.
