Thái Lan - quốc gia dẫn đầu thế giới về sản xuất cao su thiên nhiên, đang đối mặt với một giai đoạn bước ngoặt khi vừa ghi nhận những tín hiệu lạc quan mới trong xuất khẩu, vừa đứng trước thách thức lớn từ biến động thương mại.
"Vua không ngai” trên thị trường cao su toàn cầu
Bắt đầu trồng cao su thương mại từ năm 1960 tại tỉnh Trang, đến nay, Thái Lan đã mở rộng diện tích trồng ra 17 tỉnh với tổng diện tích hơn 38.000 km² tính đến năm 2024. Sản lượng xuất khẩu cao su thiên nhiên của nước này năm 2024 đạt gần 4 triệu tấn, chiếm 40% tổng lượng xuất khẩu toàn cầu, một con số thể hiện vai trò “người khổng lồ”, định danh “ông vua không ngai” trên thị trường cao su thế giới.
Sản lượng và diện tích trồng cao su của Thái Lan
Không chỉ dừng lại ở cao su nguyên liệu, Thái Lan còn phát triển mạnh chuỗi chế biến với các sản phẩm như lốp xe, găng tay y tế và ống cao su, đạt giá trị xuất khẩu tới 11 tỷ USD trong năm 2024. Trong 6 tháng đầu năm 2025, nước này đã thu về 5,49 tỷ USD từ ngành chế biến cao su, trong đó riêng lốp xe đã chiếm gần 70% giá trị chuỗi.
Khí hậu nhiệt đới khiến ngành cao su Thái Lan vận hành theo chu kỳ 3 mùa: Rụng lá (tháng 2 -5), mùa mưa (tháng 5 - 10) và mùa thu hoạch đỉnh cao (tháng 10 - 1 năm sau). Tuy nhiên, trong 6 năm qua, diện tích trồng đã giảm từ hơn 40.000 km² xuống còn hơn 38.000 km² do nông dân chuyển sang trồng cây ăn quả, tín hiệu của một sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp sâu sắc.
Dù vậy, sản lượng xuất khẩu cao su thiên nhiên của Thái Lan năm 2024 đạt 2,93 triệu tấn, tăng 3,32% so với cùng kỳ năm 2023. Trong năm 2024, các sản phẩm cao su xuất khẩu chủ yếu của Thái Lan gồm: Cao su tấm hun khói chủ yếu là cao su RSS3 xuất sang Nhật Bản, Mỹ và Trung Quốc…
Theo Bộ Thương mại Thái Lan, giá trị xuất khẩu cao su thiên nhiên trong năm 2024 của Thái Lan đạt gần 5 tỷ USD. Còn theo thông tin mới nhất từ Sunsirs, 5 tháng đầu năm nay, Thái Lan đã xuất khẩu được 1,95 triệu tấn cao su thiên nhiên và cao su hỗn hợp, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong đó, có tới 1,25 triệu tấn được xuất khẩu sang Trung Quốc, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Hiện Thái Lan đang sở hữu ngành công nghiệp chế biến cao su cực kỳ phát triển như lốp xe, găng tay cao su, ống cao su… với thị trường chủ yếu là Mỹ. Trong năm 2024, giá trị xuất khẩu của chuỗi ngành công nghiệp chế biến cao su đạt gần 11 tỷ USD.
Sản lượng xuất khẩu cao su thiên nhiên của Thái Lan giai đoạn 2019-2025
Trong 6 tháng đầu năm 2025, giá trị xuất khẩu các sản phẩm làm từ cao su của nước này đạt 5,49 tỷ USD, trong đó lốp cao su chiếm 69,72% chuỗi giá trị, găng tay cao su chiếm 13%.
Theo Hiệp hội Các quốc gia sản xuất cao su thiên nhiên, sản lượng cao su năm 2025 dự kiến vẫn tăng 1,25% lên 4,85 triệu tấn, nhờ công nghệ canh tác và tập trung vào khu vực có năng suất cao như miền Nam.
Giá trị xuất khẩu sản phẩm cao su của Thái Lan
Những thách thức đã hiện hữu
Ngành cao su vốn là một trụ cột kinh tế quan trọng của Thái Lan và năm 2025, quốc gia xuất khẩu cao su tự nhiên hàng đầu thế giới này đang đứng trước một giai đoạn vừa hứa hẹn nhiều cơ hội, vừa tiềm ẩn không ít thách thức.
Trung Quốc, Nhật Bản và Mỹ là 3 thị trường lớn nhất của ngành cao su Thái Lan. Trong đó, riêng Trung Quốc đã chiếm tới hơn 61% giá trị xuất khẩu, tiếp đó là Nhật Bản chiếm 7% và Mỹ chiếm gần 5,3%. Tuy nhiên, cho tới nay, ngành này vẫn đang phải “nín thở” trước những bất ổn địa chính trị và xung đột thương mại trên thị trường.
Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM), lượng tồn kho trong ngành xe du lịch của nước này tính đến tháng 4 là 3,5 triệu chiếc, tăng 4,4% so với tháng trước và tăng 3,5% so với cùng kỳ năm ngoái, đủ để duy trì hoạt động bán hàng trong khoảng 57 ngày, đây là con số cao nhất kể từ năm 2023.
Tại Nhật Bản - thị trường xuất khẩu cao su lớn thứ hai của ngành cao su Thái Lan, theo số liệu thương mại tháng 6, lượng xe Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ tăng 3,4% so với cùng tháng 6 năm trước, nhưng giá trị xuất khẩu giảm 26,7%. Giá trung bình mỗi xe đã giảm gần 30% so với tháng 6 năm ngoái.
Giá cao su tấm thô và RSS3 tại thị trường nội địa Thái Lan
Tác động từ các yếu tố trên phần nào thể hiện qua đà sụt giảm giá cao su Thái Lan kể từ đầu năm 2025: Cao su RSS3 hiện chỉ còn khoảng 2 USD/kg. Giá giảm phản ánh tâm lý lo ngại từ thị trường, cũng như khả năng xuất khẩu chững lại nếu các rào cản thương mại được siết chặt trong thời gian tới.
Trong bối cảnh nhiều biến động trên thị trường, Việt Nam - quốc gia xuất khẩu cao su lớn thứ 3 thế giới, lại đang đứng trước một cơ hội hiếm có để mở rộng thị phần.
