Sản xuất tinh dầu từ phụ phẩm vỏ bưởi

Bưởi là loại trái cây nổi tiếng với công dụng giảm cân cùng nhiều lợi ích khác đối với sức khỏe. Tuy nhiên, người ta thường chỉ sử dụng phần thịt quả (múi bưởi), còn phần vỏ bưởi thường bị bỏ đi hoặc chỉ được tận dụng để nấu nước giải cảm, gội đầu,...

Trong khi đó, theo y học cổ truyền, vỏ bưởi có tác dụng trừ phong, hóa đờm, tiêu báng tích, tiêu phù thũng. Thậm chí, nhiều nghiên cứu khoa học cũng đã chứng minh tinh dầu chiết xuất từ vỏ bưởi rất có ích cho cuộc sống hàng ngày.

Theo thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Việt Nam hiện có 105.400 ha trồng bưởi với sản lượng gần 950.000 tấn. Trong đó, đồng bằng sông Hồng có gần 13.000 ha với sản lượng trên 170.000 tấn, trung du miền núi phía Bắc có hơn 30.000 ha với sản lượng 220.000 tấn. Riêng đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 32.000 ha với sản lượng khoảng 340.000 tấn. Do đó, nguồn vỏ bưởi thải ra ở các cơ sở bóc tách múi bưởi, các tiệm bưởi ép… là rất nhiều. Đó là chưa kể đến nguồn bưởi non từ các nhà vườn hay hợp tác xã (trung bình mỗi vườn bưởi diện tích 1 ha có thể thải ra 300-500kg trái bưởi non/ngày).

Nhằm tận dụng nguồn phế phẩm vỏ bưởi, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy Mộc Việt nghiên cứu và ứng dụng thành công công nghệ sản xuất tinh dầu bưởi từ vỏ, nhằm tạo ra nguồn tinh dầu giá trị cao cung ứng cho thị trường.

Sản phẩm tinh dầu bưởi do Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy Mộc Việt sản xuất. (Ảnh: www.thuymocvietbl.com)

Ông Võ Bửu Lợi - Giám đốc công ty chia sẻ, quy trình sản xuất tinh dầu bưởi từ vỏ rất đơn giản với 7 bước. Bước đầu tiên là chọn lựa nguyên liệu. Vỏ bưởi là nguồn nguyên liệu chính trong quy trình. Đối với trái bưởi non cần gọt vỏ xanh (khoảng 500kg trái bưởi non cho 100kg vỏ bưởi). Tiếp theo là vệ sinh vỏ bưởi bằng nước để rửa sạch tạp chất bám trên vỏ bưởi. Rửa 2-3 lần cho đến khi vỏ bưởi sạch tạp chất. Sau khi làm sạch vỏ bưởi, tiến hành xay vỏ bưởi chung với nước theo tỷ lệ 20kg nguyên liệu vỏ bưởi với 60 lít nước bằng máy xay đa năng. Sau đó, tiến hành chưng cất bằng máy chưng cất tinh dầu đa nguyên liệu (tùy theo sản lượng vỏ mà chọn loại máy có năng suất tương ứng). Tỷ lệ thu hồi tinh dầu có thể đạt được 120-150ml dung dịch tinh dầu mỗi 20kg vỏ bưởi sau 2 giờ chưng cất.

Sau khi chưng cất, tiến hành phân ly tách nước dung dịch tinh dầu bằng phễu lọc 500ml trước khi cho dung dịch tinh dầu qua muối khan Na₂SO₄ theo tỷ lệ 1 lít tinh dầu thì dùng 5g muối khan. Bước cuối cùng là đóng gói và bảo quản. Thành phẩm tinh dầu bưởi được chứa trong chai thủy tinh tối màu, bảo quản nơi khô ráo.

Theo ông Võ Bửu Lợi, quy trình này rất thích hợp với các nhà vườn, hợp tác xã có nguồn vỏ bưởi và bưởi non dồi dào. "Với 1 tấn vỏ bưởi, nhà vườn có thể thu được 4-5kg tinh dầu bưởi" - ông Lợi khẳng định.

Không chỉ đơn giản, công nghệ sản xuất tinh dầu bưởi từ vỏ của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy Mộc Việt còn yêu cầu các thiết bị vận hành rất dễ sử dụng. Cụ thể, quy trình yêu cầu thiết bị chưng cất tinh dầu đa nguyên liệu với dung tích chứa 20-250kg nguyên liệu và thời gian chưng cất chỉ khoảng 2 giờ mỗi mẻ cất. Thiết bị này hoạt động theo nguyên lý tận dụng tối ưu quy trình dùng hơi nước hóa hơi với nhiệt độ 100°C với nồi nấu 2 lớp inox bền nhiệt. Đặc biệt, thiết bị có khả năng thu nước hồi lưu (bay hơi khi đun), nên buồng đốt không hụt nước nhiều. 

Được biết, trong năm 2022, Công ty Thủy Mộc Việt đã cung ứng thiết bị và hướng dẫn quy trình vận hành cho 2 hợp tác xã (Hợp tác xã Bưởi da xanh Tân An - Long An, Hợp tác xã liên minh công nông nghiệp công nghệ và môi trường Thái Dương), một số phòng thí nghiệm để tiến hành chưng cất tinh dầu từ nguồn nguyên liệu là phế phẩm trong nông nghiệp (vỏ bưởi, vỏ cam…).