Quy định mới về thi hành Điều lệ Đảng từ 1/7/2025

Ban Chấp hành Trung ương Đảng vừa ban hành Quy định số 294, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu một bước hoàn thiện quan trọng về thể chế trong công tác xây dựng Đảng và tổ chức bộ máy của Đảng. Quy định này không chỉ cụ thể hóa nhiều vấn đề về tổ chức, nhân sự, quyền đảng viên mà còn đặt ra các nguyên tắc rõ ràng trong sinh hoạt Đảng, đảm bảo tính dân chủ, thống nhất và hiệu lực lãnh đạo của Đảng ở các cấp.

Quy định rõ về tiêu chuẩn kết nạp đảng viên

Một trong những nội dung đáng chú ý là Quy định 294 đã cụ thể hóa tiêu chuẩn kết nạp đảng viên. Theo đó, người vào Đảng tại thời điểm chi bộ xét kết nạp phải từ đủ 18 tuổi đến không quá 60 tuổi (tính theo tháng). Những trường hợp trên 60 tuổi sẽ do cấp ủy trực thuộc Trung ương xem xét, quyết định.

Về trình độ học vấn, yêu cầu chung là có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở trở lên. Tuy nhiên, đối với người đang sinh sống tại miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc những trường hợp cụ thể theo yêu cầu phát triển đảng, việc áp dụng tiêu chuẩn học vấn sẽ thực hiện theo hướng dẫn riêng của Ban Bí thư.

Quy định 294 cũng nêu rõ các quyền của đảng viên, bao gồm: quyền được thông tin; quyền ứng cử, đề cử và bầu cử cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng; quyền phê bình, chất vấn tổ chức đảng và đảng viên; quyền được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng. Đặc biệt, đảng viên có quyền được thông báo ý kiến nhận xét của cấp ủy nơi làm việc và cư trú khi xem xét bổ nhiệm hoặc giới thiệu ứng cử; được trình bày ý kiến với tổ chức đảng khi xem xét công tác hoặc thi hành kỷ luật.

Quy định 294 thống nhất quy trình kết nạp đảng viên, bao gồm thời hạn tổ chức lễ kết nạp, xét công nhận đảng viên chính thức, quy định về tính tuổi đảng, đảng tịch, phát và quản lý thẻ đảng viên, quản lý hồ sơ đảng viên. Các quy định này góp phần đảm bảo chặt chẽ, minh bạch trong công tác phát triển đảng viên mới.

Về tổ chức bộ máy, Quy định 294 quy định rõ hệ thống tổ chức của Đảng theo đơn vị hành chính gồm ba cấp: cấp xã (xã, phường, đặc khu), cấp tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương và cấp Trung ương. Đây là cấu trúc nền tảng nhằm bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, xuyên suốt của Đảng ở mọi cấp.

Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành quy định mới về thi hành Điều lệ Đảng. Ảnh: Đoàn Bắc

Quy định cũng đề cập chi tiết đến các cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của cấp ủy; sinh hoạt định kỳ của Đảng bộ cơ sở và chi bộ; nhiệm kỳ của chi bộ; quy trình bầu Chi ủy, Bí thư, Phó Bí thư chi bộ, kể cả ở chi bộ cơ sở.

Tăng cường nguyên tắc tập trung dân chủ và tổ chức đại hội

Một điểm nổi bật khác là việc cụ thể hóa nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng. Quy định 294 hướng dẫn rõ về nhiệm vụ của cấp ủy trong việc triệu tập đại hội, xác định số lượng và phân bổ đại biểu, công tác bầu và chỉ định đại biểu dự đại hội đảng bộ các cấp, tổ chức điều hành và giúp việc đại hội, quy trình bầu cử trong Đảng.

Quy định cũng đề cập đến cơ cấu, chức năng và mối quan hệ của các tổ chức Đảng trong lực lượng vũ trang. Cụ thể, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Đảng ủy Quân khu, đảng ủy quân sự địa phương; quan hệ giữa Đảng ủy Công an Trung ương với tỉnh ủy, thành ủy; và vai trò của các cơ quan công tác đảng, chính trị, quần chúng trong Công an nhân dân.

Quy định 294 cũng làm rõ chế độ đảng phí, quản lý tài chính, tài sản của Đảng; đồng thời quy định cụ thể việc khen thưởng tổ chức đảng, đảng viên. Bên cạnh đó, quy định khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, bao gồm cả tổ chức đoàn thanh niên cùng cấp.

Với việc có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, Quy định 294 thay thế và bãi bỏ tất cả những quy định trước đây có nội dung trái với quy định mới. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác xây dựng Đảng, nâng cao hiệu quả tổ chức bộ máy và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong toàn hệ thống chính trị.