Ngay từ đầu năm 2012, UBND tỉnh đã ra Quyết định số 273/QĐ-UBND về việc ban hành “Chương trình xây dựng và phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp của tỉnh Quảng Ninh đến năm 2015”. Thực hiện chương trình này, Sở KH&CN đã cùng với các cấp, ngành, địa phương tích cực triển khai các nội dung của chương trình theo chức năng. Cùng với Sở Khoa học và Công nghệ - đơn vị chủ đầu tư, chủ trì thực hiện dự án - các sở, ban, ngành, địa phương liên quan cũng đã tích cực, chủ động thực hiện các công việc được UBND tỉnh giao, như: Bố trí nguồn kinh phí đối ứng, huy động các nguồn lực xã hội cùng tham gia thực hiện dự án, bố trí quỹ đất để xây dựng quy hoạch vùng nguyên liệu, tham gia giám sát, thực hiện dự án...
Cán bộ Sở KHCN kiểm tra chất lượng thương phẩm nếp cái hoa vàng của Đông Triều.
Theo các cán bộ phòng Quản lý Sở hữu trí tuệ (Sở Khoa học và Công nghệ) thì đây là mô hình có tính đặc thù của tỉnh Quảng Ninh. Bởi trong khi các dự án xây dựng thương hiệu theo chương trình của Trung ương hoặc của các địa phương khác chỉ tập trung vào một số nội dung như xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với thương hiệu xây dựng, chuẩn hoá hệ thống bao bì nhãn mác, hệ thống nhận diện sản phẩm, hệ thống các công cụ tuyên truyền quảng bá v.v.. thì Quảng Ninh có thêm nội dung hỗ trợ sản xuất và xây dựng kênh tiêu thụ, đưa sản phẩm ra thị trường. Đây là đòi hỏi cao hơn của tỉnh đối với mỗi dự án xây dựng thương hiệu, vì thế khối lượng công việc của một dự án theo đó cũng nhiều hơn. Bởi vậy, để đảm bảo tiến độ xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp theo yêu cầu đặt ra, mặc dù có những dự án chưa chính thức được phê duyệt, nhưng Sở KH&CN đã chủ động cùng với các đơn vị tư vấn triển khai một phần công việc để đảm bảo thời gian.
Với sự quyết tâm của các cơ quan chức năng, các cơ sở, đơn vị xây dựng thương hiệu, đến nay các dự án xây dựng thương hiệu đang được triển khai thực hiện theo thuyết minh và hợp đồng đã đăng ký giữa Sở KH&CN với đơn vị tư vấn chủ trì thực hiện dự án. Cụ thể, đã xây dựng 23 bộ hồ sơ nộp về Cục Sở hữu trí tuệ và hiện Cục đã có văn bản chấp nhận đơn hợp lệ (trong đó 21 dự án do tỉnh trực tiếp quản lý, 2 dự án do Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý). Trong 23 dự án xây dựng thương hiệu, có 5 dự án xây dựng nhãn hiệu tập thể, 14 dự án nhãn hiệu chứng nhận và 4 dự án xây dựng chỉ dẫn địa lý. Đồng thời, tỉnh đã khảo sát đánh giá hiện trạng sản xuất và kinh doanh các sản phẩm xây dựng thương hiệu; xây dựng quy hoạch vùng nguyên liệu; phân tích mẫu; thành lập các Hội sản xuất và kinh doanh sản phẩm xây dựng thương hiệu; tổ chức 80 cuộc hội thảo, tập huấn cho người sản xuất đi tham quan mô hình sản xuất; xây dựng logo, nhãn mác và hệ thống nhận diện thương hiệu và lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, hộ dân sản xuất và kinh doanh các sản phẩm được xây dựng thương hiệu, hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất, xây dựng kế hoạch xúc tiến quảng bá, phát triển thị trường... Các dự án đã triển khai được những kết quả ở từng nội dung; cụ thể về quy hoạch vùng nguyên liệu có 2/21 dự án đã được phê duyệt. Đó là dự án “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Trứng gà Tân An” cho sản phẩm trứng gà của thị xã Quảng Yên; tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận “Miến dong Bình Liêu” cho sản phẩm miến dong của huyện Bình Liêu. Hiện đang lập bản đồ quy hoạch 18/21 dự án. Cùng với đó là lập hồ sơ đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ, đã hoàn thiện 20/21 dự án. Trong đó: 16/20 nhãn hiệu có quyết định chấp nhận đơn hợp lệ. Cũng đến thời điểm này có 20/21 dự án đã thiết kế bộ nhận diện sản phẩm, chỉ có duy nhất dự án mía tím Quảng Ninh là chưa thực hiện được. Có 5/21 dự án có bộ nhận diện sản phẩm được phê duyệt (miến dong Bình Liêu, trứng gà Tân An, chè Đường Hoa, nếp cái Đông Triều, na dai Đông Triều). Về phát triển sản xuất cũng đã thành lập 4 Hội sản xuất và kinh doanh của người dân vùng có các sản phẩm được xây dựng thương hiệu và đang thành lập 5 hội của các sản phẩm khác.
Trong quá trình xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp, Quảng Ninh cũng đã thực hiện tốt nội dung phát triển thị trường sản phẩm. Đó là: Thiết kế hệ thống quảng bá giới thiệu sản phẩm như tờ rơi, poste; hỗ trợ Hội sản xuất và kinh doanh như: Máy vặt lông gà, máy đóng bao gói sản phẩm miến dong, cung cấp phân bón, giống cây trồng cho các dự án (thanh long Uông Bí, rau an toàn Quảng Yên), các chế phẩm cho dự án trứng gà Tân An v.v.. Tại Hội chợ Xuân Hạ Long 2013, Quảng Ninh có cả một gian hàng trưng bày giới thiệu 12 mặt hàng nông sản đặc sản Quảng Ninh. Đây chính là cơ hội tốt để quảng bá rộng rãi nhằm nâng cao giá trị, danh tiếng của sản phẩm nông sản địa phương, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người sản xuất và người tiêu dùng.
Đến nay có thể khẳng định việc xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản của Quảng Ninh đã đi đúng định hướng, đáp ứng yêu cầu phát triển của sản xuất, nhu cầu của thị trường, phù hợp với nguyện vọng của người dân và đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra, qua đó góp phần không nhỏ vào việc thúc đẩy sản xuất, bảo vệ và khẳng định uy tín, chất lượng của các sản phẩm đặc sản của Quảng Ninh. Chương trình xây dựng thương hiệu nông sản được Bộ Khoa học và Công nghệ và các ngành liên quan đánh giá cao về sự chủ động, tính sáng tạo của tỉnh trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu nông sản. Tuy nhiên, đây mới là những kết quả khả quan trong giai đoạn đầu thực hiện. Thiết nghĩ, để chương trình đạt được những kết quả như mong muốn, Sở KH&CN cần sự chung tay góp sức, phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ phía các sở, ban, ngành, địa phương liên quan trong suốt quá trình thực hiện các dự án. Có như vậy thì chương trình mới đảm bảo thành công, góp phần quan trọng vào thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới của tỉnh.
Thu Hương (Sở KH&CN)
MỘT SỐ SẢN PHẨM NÔNG NGHIỆP CỦA QUẢNG NINH ĐANG ĐƯỢC
XÂY DỰNG NHÃN HIỆU THƯƠNG PHẨM
Mật ong Tiên Yên.
Miến dong Bình Liêu.
Trứng gà Tân An (thị xã Quảng Yên).
Theo Quang Ninh
